Mam 3 lata

ROZWÓJ DZIECKA 3-LETNIEGO

              Dzieci 3 – letnie kierują się w swoim działaniu głównie emocjami. Emocje w tym okresie rozwoju są zmienne, dzieci łatwo przechodzą ze śmiechu w płacz i odwrotnie. Nie potrafią jeszcze kontrolować swoich emocji dlatego są spontaniczne.

              Wiek około 3 lat charakteryzuje się okresem przekory oraz okresem nadmiernych lęków. Okres przekory wiąże się z dążeniem dzieci do samodzielności, jeśli same będą podejmowały decyzje rzadziej będą reagowały złością. Okres lęku jest wynikiem rozwoju wyobraźni oraz poznawaniem świata i dzieci mają trudności z rozróżnieniem fikcji od rzeczywistości. W złagodzeniu lęków pomoże zaspokojenie ich potrzeby poczucia bezpieczeństwa poprzez przytulanie i upewnianie, że są kochane. W tym wieku dzieci mocno przeżywają wszelkie konflikty domowe i nastroje rodziców.

 3- latki zaczynają przystosowywać się do nowych warunków i rozumieć sytuacje takie jak rozłąka z rodzicami podczas pozostawania w przedszkolu lub pod opieką innych osób.

               W grupie rówieśniczej są jeszcze indywidualistami, dlatego częściej bawią się obok siebie. Uczą się pokonywania trudności, są niecierpliwe, czasem płaczą lub złoszczą się przy napotkanych trudnościach. Dopiero uczą się rozwiązywać problemy, podejmować decyzje w oparciu o przewidywane konsekwencje. Mają już rozwiniętą wyobraźnię, zaczynają planować zabawy i czasem inicjują zabawy z dziećmi. Chętnie się wygłupiają, uwielbiają się śmiać i rozśmieszać inne osoby.

              Trzylatki potrafią same sobie radzić w łazience. Kontrolują swoje potrzeby fizjologiczne. Korzystają z toalety, samodzielnie myją ręce i zęby. Potrafią samodzielnie zjadać posiłek, potrzebują pomocy przy pokrojeniu niektórych potraw. Dzieci w tym wieku umieją już same włożyć niektóre części garderoby (spodnie, buty, skarpetki), jednak potrzebują pomocy dorosłych w sznurowaniu sznurowadeł, zapięciu zatrzasków, zamka błyskawicznego.       

              Dzieci 3-letnie słuchają poleceń starają się je wykonać, zgłaszają swoje problemy i potrzeby.

              Ich myślenie, mowa i spostrzeżenia są związane z działaniem. Charakterystyczne jest więc tutaj tzw. myślenie sensoryczno – motoryczne, co oznacza, że dzieci rozwiązują zadania, gdy mają bezpośredni kontakt z różnorodnymi przedmiotami w działaniu samodzielnym lub przy pomocy osoby dorosłej. Dzieci trzyletnie poznają otaczający świat wielozmysłowo –polisensorycznie. Najważniejsze, pierwsze miejsce zajmują spostrzeżenia wzrokowe.

Znają około 1000 słów. Są to przede wszystkim rzeczowniki, czasowniki i przymiotniki. Wykazują tendencje do tworzenia neologizmów. Potrafią budować proste pod względem gramatycznym zdania rozwinięte, a także różne rodzaje zdań złożonych. Rozwój mowy i myślenia trzylatków powoduje, że jego zabawy stają się coraz bardziej urozmaicone i złożone, a z drugiej strony różnorodność form zachowania przyczynia się do rozwoju mowy i myślenia, a także pozostałych procesów poznawczych.

                3-latki charakteryzują się dziecięcą wymową (występuje sygmatyzm, nie wymawiają „r”). Najczęściej porozumiewają się za pomocą zdań, popełniając jeszcze wiele błędów gramatycznych. Dzieci opisują obrazek przy  pomocy kilku wyrazów lub kilku prostych zdań. Mowa dzieci jest jeszcze „egocentryczna” – mówią do siebie w trakcie zabaw dowolnych tzw.  „głośne myślenie” lub prowadzą dialog z kimś  „z wyobraźni”. Dzieci potrafią nazywać pokazywane obrazki (rzeczy, zwierzęta, rośliny itp.) oraz opisać je, wymieniając ich wielkość, barwę, cechy itp. Dynamicznie rozwija się ich zasób słownictwa dlatego jest to dobry czas na naukę wierszyków, piosenek, zabaw paluszkowych. Dzieci chętnie słuchają bajek, lubią słuchać historii o sobie, opowiadać o sobie.

              Dzieci na tyle rozumieją już różne sytuacje i warunki życia, że potrafią uzasadnić np., dlaczego trzeba jeść, jak i dlaczego trzeba ubierać się latem i zimą itp. Dzieci mają już tak wiele informacji, że zaczynają je grupować w umyśle, umieją syntetyzować, w odpowiednie grupy na zasadzie skojarzeń. Rzeczy podobne do siebie i rzeczy różniące się, np. potrafią wskazać, które rysunki pasują do siebie, a które nie (kilka prób); zastanawiają się i próbują myśleć w sposób przyczynowo-skutkowy, np. potrafią powiedzieć, dlaczego płacze dziecko, które się przewróciło (próbują wyjaśniać inne, podobne sytuacje w trakcie rozmów typu: dlaczego ktoś jest smutny, dlaczego ktoś cieszy się itp.).

             Potrafią policzyć 2-3 rzeczy. Rozpoznają i nazywają podstawowe kolory. Dzieci chętnie i w skupieniu oglądają obrazki w książce, mówią o nich,  umieją rozpoznać wg wzoru figury lub klocki: koło, kwadrat, trójkąt, romb. Skłądają w całość obrazek rozcięty na 4 równe części, patrząc na obrazek opisują go, wymieniając 5–10 elementów Dzieci w tym wieku spostrzegają i wskazują 6 do 8 różnic między podobnymi obrazkami.

            3-latki mają już sprawne rączki, co można rozwijać podczas przeróżnych zabaw z plasteliną czy innymi masami, podczas kolorowania, malowania, rysowania, wycinania. Trzymają jeszcze kredkę pełną garścią, chętnie bazgrzą, rysują linie pionowe, poziome, potrafią narysować wg pokazanego wzoru koło, krzyżyk. Zachęcane do kolorowania zwykle kolorują obrazki jedną kredką, niezgrabnie, wychodząc poza kontury, szybko męczą się.

            Sprawnie biegają, chodzą, skaczą, omijając przeszkody. Kopią, rzucają i łapią piłkę. Potrafią ustać chwilę na jednej nodze. Chodzą na paluszkach. Wchodzą i schodzą po schodach z reguły już naprzemiennie, ale czasem jeszcze trzymając się poręczy. Jeżdżą na rowerku z bocznymi kółkami, odpychają się nogami siedząc na samochodziku. Same huśtają się na huśtawce wagowej. Warto aby dzieci w tym wieku spędzały jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu.

Dobrym pomysłem jest włączenie dzieci w proste obowiązki domowe. Maluchy powinny odkładać swoje zabawki na miejsce, wrzucać brudne ubrania do kosza na pranie, wycierać wylany napój, zasuwać krzesła itp.

            Jak można pomóc swojemu dziecku? Dziecko potrzebuje dużo wsparcia, nie można zapominać o okazywaniu dziecku swojego uczucia. Trzylatkowi należy zadawać dużo pytań, słuchać odpowiedzi, zwracać uwagę na odpowiadanie pełnym zdaniem, wprowadzać nowe słowa. Dzieci często z góry uważają, że nie uda im się wykonać pewnych czynności – należy je motywować słowami „spróbuj”, „zgadnij”, „zróbmy to razem”, „pokaż mi, jak to się robi”, „pomóż mi”.

Jeśli zrozumiemy potrzeby i możliwości swojego dziecka, będziemy je rozumieć i mądrze wspierać.

 

                                                                        Opracowała na podstawie dostępnych źródeł – Diana Artemiuk